تست رله‌ها شامل بررسی، ایجاد چک لیست، اتصال به رله، تنظیمات رله، انجام آزمون پذیرش، روش‌های آزمون متداول، درک المان، انتخاب نوع خطا برای آزمون، تست‌های مختلف از جمله تست پیکاپ و تست زمان‌بندی، ارزیابی نتایج آزمون و … است که در این مقاله به آن می پردازیم. بنابراین، برای آشنایی با تست رله تا آخر این بلاگ از نوین برق همراه ما باشید.
تست اهمی بوبین رله
تست اهمی بوبین رله به عنوان یکی از تست‌های مهم در حوزه‌ی رله‌های حفاظتی از جمله رله شیشه ای فیندر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تست برای اطمینان از عملکرد صحیح بوبین رله و تأیید اینکه رله به درستی و به موقع در واکنش به جریان‌های نامی و اضافی محافظتی فعال شده است، انجام می‌شود. این تست معمولاً با استفاده از تجهیزات تست و ابزارهای خاصی انجام می‌شود که به طور دقیق عملکرد بوبین رله را ارزیابی می‌کنند و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل می‌کنند.
تست‌های برقی-مکانیکی
رله‌های الکترومکانیکی دارای نقاط شکست چندگانه‌ای هستند که می‌تواند بر خصوصیات پیکاپ و زمان‌بندی رله تأثیر بگذارد. این نقاط شکست می‌تواند باعث شود که یک بررسی خاصیت رله صورت گیرد و با تغییر خصوصیت دیگری مشخص شود. برای مثال، تنظیم خصوصیت پیکاپ را به جای کالیبره کردن زمان‌بندی، تغییر داده و تمام آزمون‌های زمان‌بندی را قبول کرد، اما در پایان، کالیبراسیون پیکاپ خارج از حد تحمل مشخص گردید.
تست اهمی بوبین رله به عنوان یکی از تست‌های مهم در حوزه‌ی رله‌های حفاظتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نقاط شکست رله‌های دیجیتال
مشکلات رله‌های الکترونیکی-مکانیکی در رله‌های دیجیتال تقریباً غیرممکن است. این ابزارها یا کار می‌کنند یا نمی‌کنند. هیچ دلیلی برای یافتن نقاط پیکاپ دقیق در یک رله دیجیتال وجود ندارد، زیرا چیزی برای تنظیم و تنظیم مجدد وجود ندارد. نقاط واقعی شکست رله‌های دیجیتال عبارتند از:
تبدیل‌کننده‌های آنالوگ/دیجیتال
منابع تغذیه
اجزاء الکترونیکی
ورودی‌های دیجیتال
خروجی‌های دیجیتال
الگوریتم‌های رله
تنظیمات رله
از این نقاط شکست اولیه، می‌توان با روش‌های آزمون ساده استفاده کرد و نیازی به تست‌های پیچیده نیست.
این تست معمولاً با استفاده از تجهیزات تست و ابزارهای خاصی انجام می‌شود که به طور دقیق عملکرد بوبین رله را ارزیابی می‌کنند و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل می‌کنند.
روش تست ولتاژی از بوبین و تست اهمی از تیغه های رله
در روش تست ولتاژی بوبین رله، از تجهیزاتی مانند تسترهای ولتاژ و جریان استفاده می‌شود. این تست برای اطمینان از اینکه بوبین رله در واکنش به ولتاژهای مختلف به درستی عمل می‌کند، انجام می‌شود. از جمله مواردی که در این تست بررسی می‌شود، عبارتند از پایداری و عملکرد بوبین رله در ولتاژهای مختلف. از تسترهای ولتاژ و جریان برای اعمال ولتاژهای مختلف به بوبین رله و اندازه‌گیری واکنش آن استفاده می‌شود. این تستها برای اطمینان از عملکرد صحیح بوبین رله در شرایط ولتاژی مختلف انجام می‌شود.
تست ولتاژی بوبین رله
به منظور انجام تست ولتاژی بر روی بوبین رله، می‌توانید به دقت ولتاژ 12 ولت را به دو پایه A و B متصل کنید. اگر صدای “تق” شنیده شود، این نشان‌دهنده‌ی سالم بودن رله است. در غیر این صورت، رله ممکن است معیوب باشد. برای انجام این تست می‌توانید از باتری قلمی با ولتاژ 12 ولت استفاده کنید. این روش تست برای اطمینان از سالم بودن بوبین رله و واکنش صحیح آن در برابر ولتاژهای مختلف استفاده می‌شود.
این تست برای اطمینان از اینکه بوبین رله در واکنش به ولتاژهای مختلف به درستی عمل می‌کند، انجام می‌شود
تست اهمی بوبین رله
برای انجام تست اهمی بوبین رله، ابتدا مولتی‌متر را بر روی حالت تست اهم یا تست باز قرار دهید و سپس به دو سر بوبین متصل کنید. سپس ولتاژ مناسب (بر اساس ولتاژ تحریک رله) را به بوبین اعمال کنید. اگر بوبین سالم باشد، مقدار اهمی که در مولتی‌متر نمایش داده می‌شود باید در محدوده‌ی مشخصی باشد. اگر مقدار اهمی با مقادیر مشخص شده برای رله های مختلف تفاوت زیادی داشته باشد، ممکن است به سلامتی رله شک کنید. این روش برای اطمینان از صحت و سالم بودن بوبین رله و عملکرد صحیح آن در واکنش به ولتاژهای مختلف استفاده می‌شود.
مهم است به یاد داشته باشید که این تست باید با دقت و با رعایت دقیق دستورالعمل‌های ایمنی انجام شود و از تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز استفاده شود.
تست سلامت تیغه باز (NO) رله
به طور کلی، برای تست سلامت تیغه باز یا بسته بودن رله (مثلا رله ضربه ای فیندر)، می‌توانید از تسترهای رله استفاده کنید. این تسترها امکان اندازه‌گیری و بررسی جریان‌های مختلف را فراهم می‌کنند و به شما اطلاعاتی در مورد سلامت عملکرد تیغه‌های رله ارائه می‌دهند. همچنین، می‌توانید با استفاده از دستگاه‌های اندازه‌گیری مانند مولتی‌متر، ولتاژ و جریان را اندازه گیری کرده و سلامت تیغه‌های رله را بررسی نمایید. این تستها باید با دقت و با رعایت دقیق دستورالعمل‌های ایمنی انجام شوند.
برای تست سلامت تیغه‌های باز یا بسته بودن رله، می‌توانید از یک اهم‌متر (Ohmmeter) استفاده کنید. این دستگاه به شما امکان اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی را بین دو نقطه فراهم می‌کند. برای انجام این تست، مراحل زیر را دنبال کنید:
ابتدا مولتی‌متر را در حالت اندازه‌گیری مقاومت قرار دهید.
سپس یک سر اهم‌متر را به ترمینال 1 و سر دیگر را به ترمینال 3 رله وصل کنید.
در حالی که تماس را بین ترمینال‌ها حفظ می‌کنید، می‌توانید با دستی عمل به اجرایی کردن آرمچر (armature) کنید و مقدار اهم را مشاهده کنید.
در حالت باز (نرمالی باز)، مقدار اهم باید نمایش “OL” داشته باشد؛ در حالت فعال یا تحریک شده که نتیجه‌ی آن بسته شدن مخاطب باشد، مقدار اهم باید بسیار پایین باشد.
اگر مقاومت زیادی بین سطوح تماس وجود داشته باشد، ممکن است نشانه‌ای از خوردگی در تماس‌ها باشد و رله نیاز به تعویض داشته باشد.
این روش تست برای اطمینان از سالم بودن تیغه‌های رله و عملکرد صحیح آنها در واکنش به وضعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ای انجام تست اهمی بوبین رله، ابتدا مولتی‌متر را بر روی حالت تست اهم یا تست باز قرار دهید و سپس به دو سر بوبین متصل کنید نه
تست سلامت تیغه بسته (NC) رله
تست رله بسته در مدار NC در مدار NC یا “Normally Closed”، رله در وضعیت بسته‌ی عادی قرار دارد و در زمانی که جریان بر روی رله قطع شود، رله به وضعیت باز تغییر می‌کند. برای تست سلامت یا عملکرد صحیح رله بسته در مدار NC می‌توانید از مولتی‌متر یا تستر رله استفاده کنید.
مراحل تست رله بسته در مدار NC:
قطع برق: ابتدا از مدار برق رله را قطع کنید و اطمینان حاصل کنید که هیچ جریان الکتریکی در مدار نیست.
برای تست سلامت یا عملکرد صحیح رله بسته در مدار NC می‌توانید از مولتی‌متر یا تستر رله استفاده کنید
اتصال تستر رله: از تستر رله یا مولتی‌متر با حالت تست مقاومت (Ohmmeter) استفاده کنید. سر تستر را به دو سر ترمینال رله متصل کنید.
خواندن مقدار مقاومت: وقتی رله بسته است، مقدار مقاومت نزدیک به صفر باید اندازه‌گیری شود. اگر مقدار مقاومت بسیار بالا یا بی نهایت نشان داده شود، ممکن است رله بسته به درستی کار نکند و نیاز به تعمیر یا تعویض داشته باشد.
تست عملکرد: پس از انجام تست مقاومت، می‌توانید با اعمال ولتاژ به رله و مشاهده تغییرات مقاومت، عملکرد رله را بررسی کنید.
با انجام این مراحل، می‌توانید سلامت و عملکرد صحیح رله بسته در مدار NC را بررسی کنید.
جمع بندی
در این مقاله به طور کامل با تست رله آشنا شدیم. در حقیقت تست رله از دو بخش بوبین و کنتاکت‌ها تشکیل شده است. برای تست باید از سلامت هر دو بخش مطمئین شوید. البته گاهی عبور طولانی جریان برق موجب گرم شدن سیم و لاک سیم ها را آب می کند. برای تست طبق ولتاژ کاری رله بایستی به بخش بوبین با باتری 12 ولت، ولتاژ اعمال نمائید. برای این کار 12 ولت به دو پایه A و B وصل کنید. اگر رله سالم بود صدای تق می‌دهد. در غیر این صورت رله معیوب شده است. در صورت اشتیاق با آشنایی بیشتر با رله‌ها شما را به مطالعه مقاله “انواع رله بی متال” دعوت می‌کنیم.
نوین برق
سوالات متداول
- رله چیست؟
رله یک قطعه الکترونیکی در وسایل برقی است که دارای دو بخش بوبین و رله است.
- رله چطور کار می کند؟
اگر ولتاژ به بوبین برسد، تیغه های باز بسته می شود و تیغه‌های بسته باز می‌شود. رله در اصل جریان اصلی مصرف کننده را با تیغه های خود مجزا می‌کند.
- روش تست ولتاژی از بوبین و تست اهمی از تیغه های رله چیست؟
برای این روش باید به یک ولتاژ دی سی بسته به ولت رله پیدا کنیم. مثلا اگر رله مربوط به خودرو باشد باید با ولتاژ 12 تست شود.