رله الکترومکانیکی فیندر (رله شیشه ای فیندر)
در دنیای پیچیده و پویای فناوری الکترونیک، رله شیشه ای فیندر به عنوان یکی از اجزاء بنیادی در ساختار مدارهای الکتریکی حائز اهمیت بسیاری هستند. این اجزاء، به واسطه قابلیت کنترل و سوئیچ کردن انواع اتصالات الکتریکی، نقش بسیار حیاتی در کنترل و اتصال دستگاهها و سیستمهای الکترونیکی را ایفا میکنند. با توجه به پیشرفتهای متعدد در حوزه الکترونیک، رلههای الکترومکانیکی همچنان به عنوان یکی از اجزاء اصلی در مباحث کنترل، اتصالات الکتریکی، و سیستمهای اتوماسیون شناخته میشوند.
این رلهها از یک ساختار مکانیکی الکترومکانیکی تشکیل شدهاند که با تغییر حالت فیزیکی خود، توانایی انتقال سیگنالهای الکتریکی را دارند. به عبارت دیگر، این اجزاء به عنوان یک سوئیچ الکتریکی عمل کرده و از این جهت در کاربردهای گوناگونی از جمله کنترل دما، اتصال و قطع مدارهای بزرگ، و کاربردهای صنعتی استفاده میشوند.
در این مقاله از نوین برق، به تفصیل به بررسی ویژگیها، عملکرد، و کاربردهای رله شیشه ای فیندر خواهیم پرداخت. از اهمیت تاریخچه و تکامل این اجزاء در دهههای اخیر گرفته تا به چالشها و پیشرفتهای آینده، این مقاله تلاش میکند تا خواننده را با دنیای گسترده و پویای رلههای الکترومکانیکی آشنا کند.
رله شیشه ای فیندر چیست؟
رله شیشه ای فیندر، کلیدی است که مدارها را به صورت الکترومکانیکی یا الکترونیکی باز و بسته میکند. رلهها یک مدار الکتریکی را با باز و بسته کردن اتصالات در مدار دیگر کنترل میکنند. در تعریفی ساده، رلههای شیشه ای را میتوان نوعی کلید تبدیل اوماتیک به حساب آورد و مثل کلید محافظ جان هیوندای عمل میکنند.
این رله شیشه ای یکی از پر مصرفترین محصولات شرکت فیندر در ایران است که در این مقاله قصد معرفی آن را داریم. رلههای شیشه ای فیندر کلیدی الکترومغناطیسی هستند که با جریان نسبتاً کمی کار میکنند، اما در مقابل میتوانند جریان بزرگ تری را قطع یا وصل کنند.
بخش اصلی رله شیشه ای، یک آهنربای الکتریکی است که وقتی جریان از آن عبور کرد، همانند آهنربا عمل میکند. رلههای شیشه ای با نامهای رلههای کمکی یا رله کمکی الکترومغناطیس نیز شناخته میشود. معمولا برای طراحی و ساخت سیستمی مانند مدار پیچیده فرمان به چندین کنتاکت نیاز است که رلهها بهترین انتخاب در این زمینه هستند.
قطعات اصلی رله شیشه ای فیندر
در این بخش درباره قطعات اصلی رله شیشه ای فیندر میپردازیم:
- یک سیم پیج الکترومغناطیس که یک هسته فلزی داشته و سیم به دور آن پیچیده شده است. هنگامی که دو پایه آن به یک منبع برق متصل شود، همانند آهنربا عمل کرده و قطعات آهنی و فلزی را جذب میکند.
- آرماتور متحرک که کنتاکتها را باز و بسته میکند. به این آرماتور یک فنر متصل است که هنگام قطع جریان برق، آرماتور را در موقعیت اصلی خود قرار میدهد.
- کنتاکتها که جزء قطعات داخلی هستند و با اعمال ولتاژ به آهنربا یا همان سیم پیچ الکترومغناطیس، باز یا بسته میشوند. کنتاکتهای فرمان در حالت عادی میتوانند باز(NO) یا بسته (NC) باشند، اما هنگامی که ولتاژ در سیستم برقرار میشود، تغییر وضعیت در کنتاکتها انجام میشود.
- سیستم بازگشت از آخرین قطعات به کار رفته در رلههای شیشه ای است. این قطعه از یک فنر تشکیل شده که بعد از قطع جریان برق، وظیفه بازگرداندن آرماتور متحرک و کنتاکتها را به حالت اولیه دارد.
انواع مختلف رله شیشه ای فیندر
رلهها بر اساس پارامترهای زیر در انواع مختلف تولید شدهاند که هر کدام برای استفاده در موقعیتهای مختلف، مناسب هستند:
نوع ولتاژ تحریک
این ولتاژ، همان ولتاژ مناسب برای تغذیه بویین در سیستم الکتریکی میباشد.
میزان ولتاژ تحریک
میزان ولتاژی که تغدیه بویین توسط آن انجام میشود، رنجهای مختلفی دارد. حتما باید قبل از خرید محصول، به این مورد توجه کنید و با ولت متر شیوا قبل از خرید رله چک کرد.
تعداد کنتاکتها
رله شیشه ای فیندر در انواع دو کنتاکته، سه تایی یا چهارتایی و حتی تعداد بیشتر طراحی و وارد بازار مصرف شدهاند. در هر یک از این کنتاکتها یک تیغه جریان باز (NO)، یک تیغه جریان بسته(NC) و یک تیغه مشترک(COM) وجود دارد.
جریان قابل تحمل توسط رله
مورد آخر در ساخت رلهها حداکثر میزان جریانی است که میتواند از این رله شیشه ای عبور کند. بر روی بدنه تمامی رلههای شیشه ای، تمامی مشخصات ساخت آن نوشته شده است.
کابرد رله شیشه ای فیندر
رلهها در سراسر دنیا به عنوان یک وسیله محافظتی برای انسان در برابر ولتاژ برق به حساب میآیند. رله شیشه ای فیندر در انواع مختلفی تولید شدهاند، اما تمامی آنها ساز و کار مشابهی دارند.
رلههای شیشه ای فیندر در دو نوع قابل نصب بر روی برد و سوکت طراحی و تولید شده است. از نوع قابل نصب روی سوکت، میتوان در تهیه تابلو برقها استفاده کرد.
رله شیشه ای فیندر یکی از تجهیزات کنترل کننده و ضروری برای حفاظت در سیستمهای الکتریکی قدرتمند هستند. تمام رلهها به جریانات متصل در مدار واکنش نشان داده و سبب قطع یا وصل شدن آن میشوند. در ادامه با کاربردهای این وسیله الکتریکی بیشتر آشنا میشویم.
رلهها برای جداسازی مداری با ولتاژ پایین از مداری با ولتاژ بالا استفاده میشوند. همچنین رلهها در کنترل بار الکتریکی سنگین، تاثیر بسزایی دارند.
علاوه بر این از رلههای اضافه بار برای محافظت از موتور وسایل الکتریکی در برابر جریانهای زیاد بهره میگیرند تا این جریان اضافی سبب خرابی و آسیب زدن به قطعات موتور وسیله الکتریکی نشود.
رله شیشه ای فیندر در ساخت و تولید انواع لوازم برقی خانگی، اتومبیل، دوچرخه، تجهیزات تست و اندازه گیری و بسیاری از موارد مورد استفاده قرار میگیرند. رلههای شیشه ای خطاهای رخ داده در سیستم توزیع جریان برق در وسایل الکتریکی را شناسایی میکند.
علاوه بر موارد ذکر شده، میتوان استفاده از رله در سیستمهای زیر را از موارد استفاده این قطعه پرکاربرد نام برد:
- سیستمهای کنترل روشنایی
- مخابرات
- کنترل کنندههای فرآیند صنعتی
- کنترل ترافیک
- کنترل درایوهای موتور
- سیستمهای حفاظتی سیستمهای برق
- رابطهای کامپیوتری
نحوه انتخاب رله شیشه ای فیندر
برای انتخاب یک رله مناسب باید نکاتی را مدنظر قرار دهیم تا بتوانیم بهترین و کاربردی ترین نوع آن را خریداری کنیم.
اولین مورد، انتخاب برند معتبر برای خرید رله شیشه ای است. شرکت فیندر به صورت کاملا تخصصی از سال1954 فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون توانسته بیش از دوازده هزار محصول در این زمینه تولید کند. رلههای شیشه ای فیندر یکی از پرمصرف ترین و بهترین محصولات در این زمینه در کشور است.
علاوه بر این رله، محصولات مشابه که ساخت کشورهای مالزی، چین و اندونزی هست، نیز در بازار کشور ما موجود هستند، اما نسبت به رله شیشه ای فیندر از کیفیت خوبی برخوردار نمیباشند.
نوع ولتاژ عامل دیگری برای انتخاب رله مناسب است. ولتاژها به دو نوع AC و DC تقسیم میشوند. شما باید بر حسب محصول مورد نیاز خود، یکی از این دو مورد را انتخاب کنید. همچنین نوع ولتاژ تحریک را نیز باید هنگام خرید رله شیشه ای مد نظر خود قرار دهید. این ولتاژ میتواند رنج مختلفی را در برگیرد. (از 5 ولت گرفته تا 220 ولت)
توجه به حداکثر جریانی که میتوان از کنتاکت عبور داد، یکی از پارامترهای دیگر برای انتخاب رله شیشه ای است. این مقدار جریان توسط شرکت سازنده و روی جعبه محصول نوشته شده است. این جریان مربوط به بارهای اهمی میباشد. در صورت عبور جریانهای غیر اهمی، این جریان تا حد قابل توجهی کم میشود.
در خرید رلههای شیشه ای دقت کنید که تمام ویژگیهای درج شده در بدنه محصول باید مطابق با نیاز شما باشد.
مزایای استفاده از رله شیشه ای فیندر
همانطور که قبلاً هم ذکر کردیم، رلههای شیشه ای فیندر یکی از قطعات محافظتی بسیار خوب برای وسایل الکتریکی است. علاوه بر این رلهها دارای مزایای دیگری نیز هستند که در ادامه به بیان آن میپردازیم.
استفاده از رله شیشه ای، امکان کنترل از راه دور را برای دستگاههای الکتریکی به ما میدهد و دیگر لازم نیست برای کنترل عملکرد دستگاه، نزدیک آن باشید و ساعتهای طولانی را به هدر دهید.
رله شیشه ای فیندر با جریان کم کار میکند، اما میتواند دستگاهها یا ماشینهای بزرگ را به حرکت وادار کنند. یک رله شیشه ای را میتوانید به چندین دستگاه متصل کرده و به طور همزمان از آنها استفاده کنید.
از محبوب ترین ویژگیهای رله شیشه ای میتوان به کوچک بودن، قیمت پایین و طول عمر بالای محصول نیز اشاره کرد. علاوه بر موراد بالا، خودکار بودن رلههای شیشه ای، مزیت بسیار مهم آنان است. این رلهها بدون دخالت انسان میتوانند، جریان را قطع و وصل کنند.
رلهها در مداراتی که به کنتاکتهای فرمان بیشتری مورد نیاز است، توسط طراحان مورد استفاده قرار میگیرند. اگر نیاز دارید که سیستم الکتریکی شما همیشه در حالت فعال باقی بماند، استفاده از یک رله شیشه ای بسیار کمک کننده است.
در طراحی و ساخت مدارهای آسانسوری نیز به علت پیچیدگی زیاد و نیاز به کنتاکتهای فراوان از رله شیشه ای فیندر استفاده میشود.
نکاتی در رابطه با ایمنی هنگام کار با رلهها
در پایان باید گفت که رلهها علاوه بر مزایایی که در طراحی و تولید سیستمهای الکتریکی دارند، میتوانند برای شما خطرساز نیز باشند. بنابراین حتما هنگام استفاده از رلههای شیشه ای نکات زیر را رعایت کنید:
- هنگام استفاده از رله در سیستم، تا پایان کار آن را رها نکنید، این کار ممکن است سبب سوختن و از کار افتادن سایر بخشهای سیستم شود.
- همیشه رله را تحت شرایط واقعی تست کنید تا بتوانید واقعی ترین عملکرد رله را در سیستم برای خود ثبت کنید.
- هیچ گاه ولتاژی اضافه تر از آنچه بر روی جلد رله شیشه ای فیندر نوشته شده است، وارد سیستم الکتریکی خود نکنید.
- استفاده از رلههای قدیمی که قبلاً مورد استفاده دستگاه دیگری بوده است، باعث خرابی سیستم یا خرابی عایق بین مدارها میشود.
- از رله در فضاهایی که حاوی مواد قابل اشتعال و سوختن است استفاده نکنید زیرا ممکن است منجر به آتش سوزی در محیط شود.
- هیچگاه رله را از یک سیستم در حال فعالیت جدا نکنید چون ممکن است باعث خرابی غیر قابل تعمیر در سیستم شود.
سخن پایانی
رله شیشه ای فیندر به عنوان ابزاری مهم در عالم الکترونیک و مهندسی مواد شناخته میشوند. این اجزاء با استفاده از قطعات متحرک الکترومکانیکی، امکان کنترل جریان الکتریکی، ارسال سیگنال، و اتصال و قطع مدارهای الکتریکی را فراهم میآورند.رله شیشه ای فیندر، برای قطع و وصل بارهای کوچک در مدارهای فرمان استفاده میشود. این وسیله در انواع و در ولتاژهای متفاوت تولید میشود. این رلهها ارزان بوده و عمر طولانی دارند.
رلههای الکترومکانی به دلیل ساختار معمولاً ساده و ایمنی در کنار عملکرد قابل اطمینان، در بسیاری از کاربردهای مختلف مانند کنترل دستگاههای خانگی، سیستمهای صنعتی، و تجهیزات الکتریکی مصرفی به کار میروند. علاوه بر این، این رلهها از لحاظ قیمت نسبت به سایر اجزاء قابل رقابت هستند و از این رو، به عنوان یک ابزار اساسی در مدارهای الکتریکی محسوب میشوند.برای تهیه این رلههای شیشه ای، میتوانید به فروشگاه نوین برق سر بزنید. نوین برق، با بیش از دو دهه فعالیت در صنعت برق، آماده ارائه خدمت به شما عزیزان است.
instrumentationblog , electronicshub
نوین برق
سوالات متداول
- آیا میتوانیم رله را از سیستم در حال فعالیت جدا کنیم؟
خیر. اگر که شما رله را از سیستم در حال فعالیت جدا کنید، باعث خرابی غیر قابل تعمیر آن دستگاه میشوید.
- رله شیشه ای فیندر در چند مدل تولید شده است؟
رلههای شیشه ای فیندر در دو مدل قابل نصب روی سوکت و قابل نصب روی برد تولید شده اند. برای تهیه تابلوهای برق، از مدل قابل نصب روی سوکت استفاده میشود.